Standardy zawodowe

Status prawny standardów zawodowych rzeczoznawców majątkowych, jako reguły postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego, zmieniał się na przestrzeni lat.

Już w początkowej fazie rozwoju zawodu w latach 90. XX w. Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych (PFSRM) opracowała szereg standardów zawartych w tzw. zielonej księdze (dla których punkt odniesienia stanowiły standardy obowiązujące w krajach o ugruntowanej gospodarce wolnorynkowej) dostosowane do polskich uwarunkowań związanych z przekształceniami gospodarczymi.

Na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami w okresie od września 2004r. do września 2017r. standardy zawodowe ustalane były przez organizacje zawodowe rzeczoznawców majątkowych w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. W tym trybie wydano jednak tylko jeden standard zawodowy ogłoszony komunikatem Ministra Infrastruktury z dnia 4 stycznia 2010r. (Dz. Urz. MI z 2010 r. poz. 1) Wycena dla zabezpieczenia wierzytelności.

W okresie od września 2017r. do września 2021r. wyłączną kompetencję do ich ustalania i ogłaszania przejął na podstawie nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa – co miało służyć w ocenie administracji rządowej zwiększeniu efektywności w zakresie wydawania standardów. Jednakże jedynym standardem wydanym na ww. podstawie prawnej okazał się ogłoszony obwieszczeniem Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 1 września 2017r. Standard zawodowy rzeczoznawców majątkowych nr 1 – Wycena dla zabezpieczenia wierzytelności (Dz. Urz. MIiB z 2017r. poz. 59), który swą treścią tożsamy był z wcześniej wymienionym komunikatem Ministra Infrastruktury z dnia 4 stycznia 2010r. (ogłoszenie nowego standardu, zbieżnego z dotychczasowym wynikało ze zmiany podstawy ogłoszenia tego ostatniego, która na skutek nowelizacji art. 175 ust. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami utracił swoją moc obowiązującą).

Decyzją Ustawodawcy od września 2021r. usunięto z ustawy o gospodarce nieruchomościami w ogóle pojęcie standardów zawodowych oddając ich tworzenie organizacjom zawodowym rzeczoznawców majątkowych. Obowiązywanie jedynego dotąd wydanego standardu utrzymano w mocy w okresie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów nowelizujących tj. do dnia 9 września 2023 r.

Po upływie wyżej wskazanego okresu przejściowego najistotniejsze wytyczne dotychczas obowiązującego standardu zawarto w treści przepisów prawa tj. rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 5 września 2023r. w sprawie wyceny nieruchomości (Dz. U. z 2023r. poz. 1832).

W odpowiedzi na zaistniałą sytuację prawną Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych (PFSRM) przemianowała dotychczasową nazwę wydanych opracowań metodycznych tj. Powszechnych Krajowych Zasad Wyceny (PKZW) na Standardy Zawodowe PFSRM (jako nazwy już niekolidującej z przepisami prawa, a oddającymi charakter treści swoich wydawnictw w tym zakresie).

Choć powyższe Standardy Zawodowe PFSRM stanowią wyłącznie dobrowolne źródło metodyczne, zalecane do stosowania w procedurze wyceny, to jednakże z uwagi na swoje walory praktyczne – powszechne uznanie w środowisku zawodowym i wśród odbiorców wycen oraz oparcie o autorytet największej organizacji zawodowej rzeczoznawców majątkowych w Polsce, stanowią zasady dobrej praktyki i dorobek środowiska zawodowego.

Należy podkreślić, że Standardy Zawodowe PFSRM zostały w procedurze ich opracowywania w szerokim stopniu zharmonizowane z Europejskimi Standardami Wyceny (ESW), opracowanymi przez Europejską Grupę Rzeczoznawców Majątkowych TEGoVA oraz Międzynarodowymi Standardami Wyceny (MSW), opracowanymi przez Międzynarodowy Komitet Standardów Wyceny (IVSC), których to organizacji PFSRM jest członkiem.

Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych sukcesywnie prowadzi prace związane z aktualizacją dotychczasowych i opracowywaniem nowych standardów zawodowych.
Informacje o przebiegu prac publikowane są na stronie internetowej PFSRM, gdzie również same standardy (oraz ich projekty) możliwe są do pobrania przez zainteresowanych.